Οστεοπόρωση
Οστεοπόρωση – Οστεοπενία
Τι είναι
Η οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται από πολλούς σαν μία ύπουλη ασθένεια, χωρίς την εμφάνιση συμπτωμάτων σε αρχικό στάδιο. Η διάγνωσή της, όταν δεν γίνεται προληπτικός έλεγχος, συνήθως γίνεται όταν έχει εξελιχθεί σε προχωρημένη μορφή με κατάγματα οστών.
Είδη οστεοπόρωσης & συμπτώματα
1.
Πρωτοπαθής και δευτεροπαθής οστεοπόρωση
Στην πρωτοπαθή οστεοπόρωση ανήκει η μετεμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση και η πρόωρη εμμηνόπαυση, η γεροντική οστεοπόρωση και η ιδιοπαθής οστεοπόρωση.
Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση αναπτύσσεται ως συνέπεια νοσήματος που προϋπάρχει (υπερθυρεοειδισμός, ρευματοειδής αρθρίτιδα) ή από παρατεταμένη ακινητοποίηση του ασθενούς. Επίσης μπορεί να εμφανιστεί ύστερα από τη χρόνια λήψη ορισμένων φαρμάκων (κορτιζόνη).
2.
Ανεξέλεγκτοι παράγοντες κινδύνου που δημιουργούν οστεοπόρωση
Το φύλο, η ηλικία, η εμμηνόπαυση και το οικογενειακό ιστορικό παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην πρωτοπαθή οστεοπόρωση. Στην δευτεροπαθή οστεοπόρωση, είναι αναγκαίο πρώτα να αντιμετωπιστεί η νόσος από την οποία προήλθε η οστεοπόρωση και έπειτα να ληφθεί αγωγή αν χρειάζεται.
3.
Παράγοντες κινδύνου που ελέγχονται από τον ασθενή
Αυτοί οι παράγοντες συνδέονται κυρίως με τον τρόπο ζωής. Για παράδειγμα η καφεΐνη, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η ελλιπής πρόσληψη ασβεστίου, η έλλειψη άσκησης, η ανεπάρκεια της βιταμίνης D, συμβάλλουν στην εμφάνιση της νόσου.
4.
Ιατρική εκτίμηση και διάγνωση της οστεοπόρωσης
- Λήψη πλήρους ιστορικού
- Κλινική εξέταση
- Μέτρηση οστικής πυκνότητας
- Εργαστηριακές εξετάσεις
5.
Μέτρηση οστικής πυκνότητας
Είναι η μόνη αξιόπιστη εξέταση που προσφέρει διάγνωση για την οστεοπόρωση, πριν ακόμα επέλθει το κάταγμα. Είναι πολύ βοηθητική στην εκτίμηση κινδύνου που έχει κάποιος για ένα μελλοντικό κάταγμα.
6.
Δείκτης FRAX
Αν η μέτρηση οστικής πυκνότητας είναι χαμηλή, τότε ο δείκτης FRAX μπορεί να αναδείξει την πιθανότητα κατάγματος. Έτσι ο γιατρός έχει καλύτερη εικόνα για το αν πρέπει να λάβετε φαρμακευτική αγωγή ή όχι. O FRAX είναι χρήσιμος σε γυναίκες και άνδρες άνω των 50 ετών, σε ασθενείς με οστεοπενία αλλά και σε ασθενείς που δεν έχουν λάβει ποτέ φάρμακο για οστεοπόρωση.
Επιπλέον εξετάσεις που μπορεί να φανούν χρήσιμες, είναι η ακτινογραφία, η αξονική και η μαγνητική που αναδεικνύουν με κάθε λεπτομέρεια τα οστά και τα υπόλοιπα ανατομικά στοιχεία της σπονδυλικής στήλης.
Θεραπεία οστεοπόρωσης & αποκατάσταση οστικής μάζας
Η θεραπεία για την οστεοπόρωση περιλαμβάνει τον συνδυασμό θεραπειών όπως η λήψη ασβεστίου και βιταμίνης D ή άλλων φαρμάκων που σταματούν την εξέλιξη ή και αναστρέφουν την οστεοπόρωση. Η θεραπεία εξατομικεύεται κάθε φορά ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες.
Χειρουργική θεραπεία
Όταν υπάρχουν οστεοπορωτικά σπονδυλικά κατάγματα που δεν επουλώνονται στον αναμενόμενο χρόνο, τότε η αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης γίνεται χειρουργικά με μεγάλη επιτυχία. Οι μέθοδοι που επιλέγονται είναι κυρίως η σπονδυλοπλαστική – κυφοπλαστική, και δευτερευόντως η διόρθωση σύνθετων παραμορφώσεων ενηλίκων και η ελάχιστα επεμβατική σπονδυλοδεσία.
Στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι ο περιορισμός του πόνου και η εκ νέου σχηματοποίηση των σπονδύλων, ώστε να ελαχιστοποιηθεί το ενδεχόμενο καταγμάτων στο ελάχιστο. Προέχει βεβαίως η φαρμακευτική θεραπεία της οστεοπόρωσης.
Σπονδυλοπλαστική – Κυφοπλαστική
Η σπονδυλοπλαστική είναι μία μέθοδος που με την έγχυση ειδικού τσιμέντου σταθεροποιείται το κάταγμα που έχει δημιουργηθεί. Η κυφοπλαστική είναι ακριβώς η ίδια μέθοδος με κάποια επιπρόσθετα στοιχεία. Συγκεκριμένα, πριν από την έγχυση του τσιμέντου εισάγεται ένα ειδικό μπαλόνι μέσα στο κάταγμα το οποίο φουσκώνεται και ανασηκώνει την οροφή του σπονδύλου σχηματίζοντας ταυτόχρονα μια κοιλότητα η οποία κατόπιν γεμίζει με το ειδικό τσιμέντο.
Διόρθωση σύνθετων παραμορφώσεων ενηλίκων
Όταν υπάρχει μεγάλη παραμόρφωση στην σπονδυλική στήλη που οφείλεται και στην οστεοπόρωση, τότε επιλέγεται η χειρουργική διόρθωση της μετατραυματικής κύφωσης της σπονδυλικής στήλης και η σταθεροποίησή της, αφού πρώτα γίνει φαρμακευτική θεραπεία της οστεοπόρωσης.
Ελάχιστα επεμβατική σπονδυλοδεσία
Με αυτή την τεχνική επιτυγχάνεται η σπονδυλοδεσία με μικρότερες τομές πάνω από κάθε σπόνδυλο. Η επέμβαση γίνεται με την ελάχιστη δυνατή ιατρογενή κάκωση στους παρασπονδύλιους μυς. Ο συνολικός χρόνος επέμβασης δεν υπερβαίνει τις δύο ώρες και η νοσηλεία δεν χρειάζεται να είναι μεγαλύτερη της 1 ημέρας.
Συχνές Ερωτήσεις για την Οστεοπόρωση
Η οστεοπόρωση αφορά και τους άνδρες;
Η γεροντική οστεοπόρωση που εμφανίζεται μόνο σε μεγάλες ηλικίες, μπορεί να αφορά και άνδρες. Συχνά μπορεί να οφείλεται στον αλκοολισμό. Άλλοτε, σχετίζεται και με άλλα παθολογικά προβλήματα όπως ο υπογοναδισμός.
Πως μπορεί να γίνει η διάγνωση της οστεοπόρωσης πριν γίνει το κάταγμα;
Οι γυναίκες με το που μπαίνουν στην περίοδο της εμμηνόπαυσης πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους προκειμένου να αξιολογείται σωστά οποιαδήποτε ένδειξη οστικής αραίωσης.
